Tóm tắt kiến thức chương 3 - học phần Thị trường chứng khoán

3. CHỨNG KHOÁN VÀ PHÁT HÀNH CHỨNG KHOÁN

3.1. Giới thiệu

+ Vai trò ↔ phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế, WTO, EU…
+ Đối tượng giao dịch chính: chứng khoán

3.2. Chứng khoán

3.2.1. Khái niệm

- Giấy tờ có giá, xác nhận quyền lợi hợp pháp
- Dạng chứng chỉ hoặc bút toán ghi sổ

3.2.2. Đặc điểm

- Tính thanh khoản: chuyển thành tiền nhanh hay chậm, phụ thuộc phí & rủi ro
- Tính rủi ro
- Hệ thống (toàn thị trường): lãi suất, thị trường, lạm phát, tỷ giá
- Phi hệ thống (từng công ty): kinh doanh, tài chính, quản lý
- Tính sinh lời: cổ tức/trái tức + tăng giá thị trường

3.2.3. Phân loại theo tính chất

3.2.4. Phân loại theo pháp lý

- Vô danh: không ghi tên chủ sở hữu
- Ghi danh: ghi tên, chuyển nhượng theo quy định

3.2.5. Phân loại theo thu nhập

- Cố định: thu nhập cố định, không phụ thuộc KQKD (trái phiếu)
- Biến đổi: theo KQKD (cổ phiếu)
- Hỗn hợp: kết hợp cả hai (trái phiếu chuyển đổi, có quyền mua…)

3.3. Phát hành chứng khoán

3.3.1. Phương thức

- Riêng lẻ: cho nhóm nhà đầu tư tổ chức, không niêm yết
- Công chúng: rộng rãi → niêm yết, IPO sơ cấp/ thứ cấp

3.3.2. Quy trình IPO

- Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ (đơn, điều lệ, NQ ĐHCD, bản cáo bạch, BC KT 2 năm…)
- Bước 2: Nộp lên UBCK, chờ 30 ngày hợp lệ
- Bước 3: Công bố trên báo (5 ngày)
- Bước 4: Chào bán & phân phối (ký quỹ ≤ 10%, 15–90 ngày đăng ký)
- Bước 5: Báo cáo kết quả, niêm yết

3.3.3. Bảo lãnh phát hành

- Cam kết chắc chắn / cố gắng cao nhất / all-or-none / sàn-trần / dự phòng
- Tổ hợp bảo lãnh: chia sẻ rủi ro, tăng kênh phân phối

3.4. Lưu ý sinh viên hay nhầm

- Khái niệm “rủi ro thị trường” khác “rủi ro phi hệ thống”
- Cổ phiếu ưu đãi ≠ cổ phiếu thường: ưu tiên tài chính nhưng hạn chế quyền
- IPO sơ cấp (vốn mới) ≠ IPO thứ cấp (cổ phần hiện hữu)
- Giá trái phiếu và lãi suất thị trường luôn tỷ lệ nghịch

Chú ý: Bảng so sánh giúp phân biệt nhanh 3 nhóm chính.

Nhấn mạnh từ khóa (in đậm) để dễ ôn.