Tóm tắt ôn tập kiến thức chương 2 - Tư tưởng Hồ Chí Minh

I. Cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.

1. Cơ sở thực tiễn.

- Việt Nam (1858-đầu TK XX): mất nước, phong trào Cần Vương thất bại, xuất hiện giai cấp công nhân, khủng hoảng đường lối → cần con đường mới.
- Thế giới: Chủ nghĩa tư bản chuyển sang đế quốc; Cách mạng Tháng Mười 1917 mở thời đại quá độ lên CNXH; Quốc tế Cộng sản truyền bá Mác-Lênin.
 

Chú ý: Thực tiễn trong nước & quốc tế luôn gắn bó – đừng học tách rời!

2. Cơ sở lý luận.

- Truyền thống dân tộc: yêu nước, nhân ái, đoàn kết, trọng đạo đức.
- Tinh hoa nhân loại: kế thừa Đông + Tây, hòa quyện với Mác-Lênin (vũ khí tư tưởng quyết định).
 

Lưu ý dễ nhầm: “Cơ sở lý luận” ≠ “Cơ sở thực tiễn” – cái trước là chất liệu tư tưởng, cái sau là bối cảnh hành động.

3. Nhân tố chủ quan.

- Lý tưởng & bản lĩnh: cứu dân-nước, tư duy độc lập, sáng tạo.
- Kinh nghiệm quốc tế: gần 30 nước – hiểu sâu đế quốc, thuộc địa.
- Khả năng tổ chức: sáng lập Đảng, Mặt trận Việt Minh, Quân đội NDVN, Nhà nước mới.
 

II. Quá trình hình thành & phát triển tư tưởng.

1. Trước 1911 – Yêu nước, quyết tìm đường mới.

- Chịu ảnh hưởng gia đình, quê hương Nghệ An.
- Bác bỏ đường lối Phan Bội Châu (vũ trang cầu viện) & Phan Châu Trinh (canh tân ôn hòa).
 

2. 1911-1920 – Tìm thấy chủ nghĩa Lênin.

- “Nguyễn Ái Quốc” → Versailles 1919.
- Đọc Luận cương Lênin (7-1920) → chọn cách mạng vô sản.
- Đồng sáng lập Đảng Cộng sản Pháp (1920).
 

Chú ý: Đây là bước ngoặt kết hợp yêu nước + lập trường vô sản.

3. 1920-1930 – Hình thành đường lối cách mạng Việt Nam.

- Tác phẩm “Bản án chế độ thực dân Pháp”, “Đường Cách mệnh”.
- Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên (1925).
- 03-02-1930: thành lập Đảng Cộng sản VN, thông qua Cương lĩnh đầu tiên.
 

4. 1930-1941 – Giữ vững & phát triển đường lối.

- Vượt thử thách tả-khuynh, tù đày Hồng Kông.
- 05-1941: Hội nghị Pác Bó – xác định giải phóng dân tộc là nhiệm vụ tối thượng.
- Lập Mặt trận Việt Minh.
 

5. 1941-1969 – Tư tưởng soi đường thắng lợi.

- Tổng khởi nghĩa Tháng Tám 1945 → Nước VNDCCH ra đời.
- Kháng chiến chống Pháp (1946-1954) → Điện Biên Phủ.
- Hai nhiệm vụ chiến lược (1954-1969): CNXH miền Bắc ✚ giải phóng miền Nam.
- Chân lý 1966: “Không có gì quý hơn độc lập, tự do”.
- Di chúc 1969: đoàn kết, xây dựng VN “đàng hoàng hơn, to đẹp hơn”.
 

III. Giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh.

1. Đối với cách mạng Việt Nam.

- Kim chỉ nam đưa cách mạng từ 1945 → hoà bình, thống nhất → đổi mới.
- Hệ quan điểm toàn diện: độc lập gắn CNXH, Đảng lãnh đạo, đại đoàn kết, kết hợp sức mạnh dân tộc & thời đại.
 

2. Đối với tiến bộ nhân loại.

- Mở con đường giải phóng dân tộc gắn CNXH cho các thuộc địa.
- Cổ vũ phong trào hoà bình, hợp tác, phát triển; phương châm “Làm bạn với mọi nước dân chủ”.
 

Lưu ý: Tư tưởng HCM không chỉ của VN; UNESCO tôn vinh là Danh nhân văn hóa thế giới.

Mẹo ôn thi nhanh
- Nhẩm 3 từ khóa lớn: Thực tiễn → Lý luận → Tổ chức.
- Nhớ 5 mốc: 1911 – 1920 – 1930 – 1941 – 1945.
- Đề hỏi “giá trị” → nêu song song Việt Nam & nhân loại.