KIẾN THỨC CƠ BẢN CHƯƠNG 1 - HỆ THỐNG THÔNG TIN QUẢN LÝ HCE

1. Dữ liệu và Thông tin

Dữ liệu (Data)

• Là các con số, ký hiệu, sự kiện, sự thật chưa được xử lý.
   
• Là nguyên liệu đầu vào để tạo ra thông tin.
   

Thông tin (Information)

• Là dữ liệu đã được xử lý, trở nên có ý nghĩa, có ích cho người tiếp nhận trong việc ra quyết định.
   
• Có tính phản ánh, được truyền qua vật mang tin, có nội dung cụ thể.
   
• Thông tin của quá trình xử lý này có thể là dữ liệu của quá trình xử lý khác.
   

Kim tự tháp DIKW – DIKW Pyramid

Level 1: Data

• Dữ liệu “thô”, ví dụ: nhiệt độ, độ ẩm, câu trả lời đơn lẻ trong khảo sát.

Level 2: Information = Data + Context

• Khi dữ liệu được tổ chức theo bối cảnh, nó trở thành thông tin.
   
• Thông tin có thể đúng hoặc sai (có thể bị bóp méo → Fake News).

Level 3: Knowledge = Information + Meaning

• Tri thức được hình thành từ việc tổng hợp, phân tích và áp dụng thông tin có ý nghĩa.

Level 4: Wisdom = Knowledge + Insight

• Tầng cao nhất: trí tuệ, tư duy, hiểu sâu bản chất – trả lời câu hỏi “Tại sao?”
  
   

2. Hệ thống thông tin là gì?

• Hệ thống: Tập hợp các phần tử có liên hệ với nhau, hoạt động vì một mục tiêu chung.
   
• Gồm 3 thành phần chính:
   
  1. Đầu vào (Input)
      
  2. Xử lý (Process)
      
  3. Đầu ra (Output)
      

3. Quy trình xử lý thông tin

Quy trình gồm 4 bước:

1. Thu thập thông tin
    
2. Xử lý thông tin
    
3. Lưu trữ thông tin
    
4. Truyền đạt thông tin
    

4. Hệ thống thông tin quản lý (HTTTQL)

Khái niệm:

HTTTQL là hệ thống gồm các yếu tố thu thập, xử lý, lưu trữ và truyền đạt thông tin phục vụ cho các đối tượng sử dụng trong một tổ chức quản lý.

Các thành phần của HTTTQL

1. Tài nguyên phần cứng

• Máy tính, thiết bị đầu vào/đầu ra, thiết bị mạng, máy chủ...
   

2. Tài nguyên phần mềm

a. Phần mềm hệ thống:

• Hệ điều hành
   
• Trình biên dịch
   
• Chương trình tiện ích
   
• Điều khiển thiết bị
   
• Ngôn ngữ lập trình
   

b. Phần mềm ứng dụng:

• Đa năng: soạn thảo, bảng tính, cơ sở dữ liệu...
   
• Chuyên dụng: kế toán, ngân hàng, nhân sự...
   

3. Tài nguyên nhân lực

Sử dụng HTTT:

• Lãnh đạo
   
• Nhân viên các phòng ban
   
• Kế toán
   

Xây dựng – bảo trì HT:

• Phân tích viên hệ thống
   
• Lập trình viên
   
• Kỹ thuật viên
   

4. Tài nguyên dữ liệu

• Dữ liệu nội bộ, dữ liệu khách hàng, dữ liệu giao dịch...
   

5. Mạng viễn thông

• Hạ tầng truyền thông để kết nối, chia sẻ thông tin
   

Phân loại Hệ thống thông tin

Theo mục đích sử dụng:

• CRM – Quản lý quan hệ khách hàng
   
• ERP – Quản lý tài nguyên doanh nghiệp
   
• HRMS – Quản lý nhân sự
   
• FMS – Quản lý tài chính
   
• IMS – Quản lý kho vận
   
• RMS – Quản lý bán lẻ

Theo quy mô doanh nghiệp:

• Small Business Management Systems: 1–50 nhân viên
   
• Medium Business Management Systems: 50–500 nhân viên
   
• Enterprise Management Systems: >500 nhân viên