Trắc nghiệm C1 - Chính sách kinh tế & xã hội - HCE
Thử sức với bộ 40 câu hỏi trắc nghiệm nâng cao môn Quản lý Nhà nước và Chính sách Kinh tế - Xã hội (Chương 1). Đề thi tập trung vào các tình huống thực tiễn, phân tích công cụ quản lý (pháp luật, kế hoạch, tài sản công) và chu trình chính sách công. Hệ thống câu hỏi đa dạng kèm đáp án và giải thích chi tiết, giúp sinh viên củng cố kiến thức và ôn thi hiệu quả các môn Kinh tế vĩ mô, Quản lý hành chính công.
Từ khoá: trắc nghiệm quản lý nhà nước chính sách kinh tế xã hội chính sách công công cụ quản lý nhà nước đề thi trắc nghiệm có đáp án ôn thi quản lý nhà nước hoạch định chính sách phân tích chính sách tài liệu học tập kinh tế vĩ mô
Câu 1: Khi Nhà nước tiến hành xây dựng hệ thống đường cao tốc Bắc - Nam để phục vụ nhu cầu đi lại chung của toàn dân và thúc đẩy giao thương, Nhà nước đang thể hiện thuộc tính nào rõ nét nhất?
Câu 2: Trong các hình thức thực hiện pháp luật, hình thức nào có đặc điểm nổi bật là luôn có sự tham gia của cơ quan Nhà nước hoặc người có thẩm quyền để cá biệt hóa quy phạm pháp luật vào trường hợp cụ thể?
Câu 3: Một doanh nghiệp quyết định không xả thải chưa qua xử lý ra môi trường vì sợ bị phạt tiền và đình chỉ hoạt động. Hành vi này thuộc hình thức thực hiện pháp luật nào?
Câu 4: Sự khác biệt căn bản giữa "Thiết chế nhà nước" và "Thể chế nhà nước" nằm ở yếu tố nào sau đây?
A. Một bên là các quy định về thuế, một bên là hệ thống tòa án.
B. Một bên là hệ thống văn bản pháp luật, một bên là con người thực thi.
C. Một bên là cơ cấu tổ chức bộ máy (phần cứng), một bên là hệ thống quy phạm, luật lệ (phần mềm).
D. Một bên là các cơ quan trung ương, một bên là chính quyền địa phương.
Câu 5: Trong cơ chế thị trường, tại sao Nhà nước phải can thiệp vào lĩnh vực cung cấp hàng hóa công cộng (như đèn đường, quốc phòng)?
A. Vì khu vực tư nhân không có đủ vốn để thực hiện.
B. Vì đây là lĩnh vực sinh lời cao nên Nhà nước muốn độc quyền.
C. Vì khu vực tư nhân không muốn đầu tư do khó thu hồi vốn hoặc không có lợi nhuận trực tiếp.
D. Vì Nhà nước muốn kiểm soát toàn bộ nền kinh tế.
Câu 6: Loại công cụ quản lý nào được ví như "hoa tiêu", giúp các chủ thể kinh tế - xã hội nhận biết cơ hội, thách thức và định hướng hoạt động trong môi trường cạnh tranh?
C. Các doanh nghiệp Nhà nước.
D. Hệ thống thông tin nhà nước.
Câu 7: Một chính sách kinh tế - xã hội thường trải qua chu kỳ vòng đời gồm 4 giai đoạn. Giai đoạn nào mà tại đó chính sách thường gặp nhiều trở ngại, lực cản và chưa phát huy được hiệu quả cao nhất?
A. Giai đoạn hiệu quả và hiệu lực (Giai đoạn 2).
B. Giai đoạn hiệu lực giảm (Giai đoạn 3).
C. Giai đoạn đưa chính sách vào thực hiện (Giai đoạn 1).
D. Giai đoạn lạc hậu (Giai đoạn 4).
Câu 8: Phân loại theo phạm vi ảnh hưởng, chính sách phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long được xếp vào nhóm nào?
Câu 9: Lý do nào sau đây giải thích tốt nhất cho việc Nhà nước phải quản lý nền kinh tế thị trường?
A. Để đảm bảo mọi doanh nghiệp đều có lợi nhuận bằng nhau.
B. Để thay thế hoàn toàn khu vực tư nhân trong sản xuất.
C. Để khắc phục những khuyết tật của thị trường như độc quyền, ô nhiễm môi trường và bất bình đẳng.
D. Để xóa bỏ sự cạnh tranh giữa các chủ thể kinh tế.
Câu 11: Hành động nào sau đây là ví dụ của hình thức "Thi hành pháp luật"?
A. Công dân không buôn bán ma túy.
B. Doanh nghiệp nộp thuế đầy đủ vào ngân sách nhà nước.
C. Người dân làm đơn khiếu nại quyết định hành chính.
D. Cảnh sát giao thông lập biên bản người vi phạm.
Câu 10: Trong bối cảnh nền kinh tế đang suy thoái, Chính phủ quyết định tăng chi tiêu công để xây dựng các công trình hạ tầng lớn nhằm kích cầu và tạo việc làm. Hành động này minh họa cho phương thức tác động nào của giải pháp chính sách?
A. Tác động gián tiếp thông qua công cụ hành chính.
B. Tác động trực tiếp vào mục tiêu của chính sách.
C. Tác động thông qua việc điều chỉnh nhận thức.
D. Tác động bằng các giải pháp cưỡng chế.
Câu 12: Một công ty xả thải ra sông làm chết cá của các hộ nuôi trồng thủy sản nhưng không phải bồi thường vì chưa có quy định cụ thể. Tình huống này phản ánh "khuyết tật" nào của thị trường đòi hỏi Nhà nước phải can thiệp?
A. Tính chu kỳ của kinh doanh.
B. Sự thiếu hụt thông tin.
C. Tác động của các yếu tố ngoại ứng (phi kinh tế) và môi trường.
D. Tình trạng độc quyền tự nhiên.
Câu 13: Chính phủ ban hành Nghị định quy định mọi người dân khi tham gia giao thông bằng xe máy phải đội mũ bảo hiểm. Hành vi đội mũ bảo hiểm của người dân khi ra đường được xếp vào hình thức thực hiện pháp luật nào?
Câu 14: Một doanh nghiệp tư nhân từ chối đầu tư xây dựng hệ thống đèn đường chiếu sáng công cộng tại một vùng nông thôn hẻo lánh dù người dân rất cần. Lý do kinh tế chủ yếu khiến Nhà nước phải đảm nhận vai trò này là gì?
A. Doanh nghiệp sợ bị Nhà nước tịch thu tài sản.
B. Đây là lĩnh vực công cộng, khó thu hồi vốn trực tiếp và tỷ suất lợi nhuận thấp.
C. Doanh nghiệp không đủ năng lực kỹ thuật để thực hiện.
D. Nhà nước cấm tư nhân tham gia vào lĩnh vực chiếu sáng.
Câu 15: Khi Ngân hàng Nhà nước quyết định tăng lãi suất cơ bản để kiềm chế lạm phát, cơ quan này đang sử dụng nhóm công cụ quản lý nào?
A. Công cụ hành chính - tổ chức.
C. Công cụ giáo dục và tuyên truyền.
D. Công cụ kế hoạch hóa tập trung.
Câu 16: Việc Quốc hội thông qua Luật Đất đai (sửa đổi) sau khi Đảng có Nghị quyết về tiếp tục đổi mới chính sách pháp luật đất đai thể hiện mối quan hệ nào trong quá trình chính sách?
A. Hoạch định chính sách độc lập với chính trị.
B. Thể chế hóa đường lối chính trị thành pháp luật.
C. Sự mâu thuẫn giữa hành pháp và lập pháp.
D. Kiểm tra và tổng kết chính sách.
Câu 17: Một chính sách hỗ trợ vốn vay cho ngư dân đóng tàu vỏ thép bị thất bại do tàu đóng xong không phù hợp với ngư trường và tập quán đánh bắt. Thất bại này chủ yếu do vi phạm yêu cầu nào của chính sách?
B. Tính khách quan và thực tiễn.
Câu 18: Trong vòng đời của chính sách ưu đãi thuế cho doanh nghiệp khởi nghiệp, giai đoạn nào mà tại đó các doanh nghiệp đã quen với ưu đãi, chính sách phát huy tác dụng mạnh mẽ nhất thúc đẩy số lượng doanh nghiệp thành lập mới tăng vọt?
A. Giai đoạn 1 - Đưa vào thực hiện.
B. Giai đoạn 4 - Chính sách lạc hậu.
C. Giai đoạn 2 - Hiệu quả và hiệu lực.
D. Giai đoạn 3 - Hiệu lực giảm dần.
Câu 19: Giả sử Chính phủ muốn quy hoạch lại hệ thống các trường đại học để tránh lãng phí nguồn lực. Công cụ "Quy hoạch" ở đây khác biệt so với "Chiến lược" phát triển giáo dục ở điểm cốt lõi nào?
A. Quy hoạch tập trung vào bố trí nguồn lực theo không gian và thời gian cụ thể.
B. Quy hoạch chỉ mang tính định hướng lý thuyết, không có nguồn lực.
C. Chiến lược có tính pháp lý cao hơn quy hoạch.
D. Quy hoạch chỉ áp dụng cho doanh nghiệp, chiến lược áp dụng cho nhà nước.
Câu 20: Nguyên tắc "Luật bù trừ" (trade-off) trong yêu cầu về tính hiệu quả của chính sách hàm ý điều gì?
A. Mọi chính sách đều mang lại lợi ích cho tất cả mọi người.
B. Cần cân nhắc giữa lợi ích đạt được và chi phí cơ hội bỏ ra, cũng như giữa hiệu quả kinh tế và xã hội.
C. Chính sách kinh tế luôn quan trọng hơn chính sách xã hội.
D. Nhà nước phải bù đắp mọi thiệt hại cho người dân trong mọi trường hợp.
Câu 21: Trường hợp Cảnh sát giao thông ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông A vì lỗi vượt đèn đỏ là ví dụ minh họa cho hình thức thực hiện pháp luật nào?
Câu 22: Khi phân tích chính sách, các chuyên gia phát hiện ra rằng việc tăng thuế thuốc lá để giảm tỷ lệ hút thuốc lại vô tình làm tăng tình trạng buôn lậu thuốc lá. Hiện tượng "buôn lậu tăng" được gọi là gì trong phân tích hiệu quả chính sách?
A. Mục tiêu chính của chính sách.
B. Tác động tích cực của chính sách.
C. Hậu quả xã hội không mong muốn (tác động ngược).
D. Lỗi kỹ thuật trong văn bản.
Câu 23: Một địa phương X ban hành quy định "Cấm người dân bán hàng rong trên vỉa hè" nhưng không bố trí được nơi buôn bán mới, dẫn đến người dân phản đối và vẫn lén lút vi phạm. Chính sách này đang gặp vấn đề ở khâu nào của quá trình chính sách?
A. Khâu tổng kết chính sách.
B. Khâu hoạch định và tổ chức các điều kiện thực thi (thiếu đồng bộ).
C. Khâu kiểm tra, giám sát.
D. Khâu tuyên truyền trên báo chí.
Câu 24: Trong cơ cấu của nền hành chính nhà nước, yếu tố nào đóng vai trò là "luật chơi", bao gồm các quy phạm và chuẩn mực để bộ máy hoạt động?
A. Đội ngũ công chức hành chính.
B. Hệ thống thể chế hành chính.
C. Bộ máy hành chính (các cơ quan).
D. Hệ thống công sở và trang thiết bị.
Câu 25: Đặc điểm nào sau đây KHÔNG thuộc về "Kế hoạch" trong cơ chế thị trường?
A. Mang tính pháp lệnh, chi tiết hóa từng chỉ tiêu hiện vật cho từng doanh nghiệp.
B. Mang tính định hướng và tổng quát.
C. Điều tiết gián tiếp qua hệ thống đòn bẩy kinh tế.
D. Kết hợp hài hòa giữa kế hoạch kinh tế và xã hội.
Câu 26: Nếu coi Nhà nước là một "cơ thể sống" thì hệ thống thông tin nhà nước đóng vai trò tương tự bộ phận nào?
A. Hệ thống cơ bắp (sức mạnh cưỡng chế).
B. Hệ thống xương (cấu trúc bộ máy).
C. Hệ thống thần kinh (thu nhận và xử lý tín hiệu để ra quyết định).
D. Hệ thống tuần hoàn (tài chính).
Câu 27: Việc Chính phủ công bố "Sách trắng về Quốc phòng" hay "Sách trắng về Công nghệ thông tin" nhằm mục đích chính là gì đối với xã hội?
A. Để thu phí bán sách tăng ngân sách.
B. Để thực hiện vai trò "hoa tiêu", cung cấp quan điểm chính thức và định hướng cho các chủ thể.
C. Để thay thế các quy định pháp luật hiện hành.
D. Để bắt buộc các doanh nghiệp phải làm theo từng chỉ số trong sách.
Câu 28: Khi xảy ra đại dịch, Nhà nước sử dụng quỹ dự trữ quốc gia để mua vắc-xin tiêm miễn phí cho toàn dân. "Quỹ dự trữ" này thuộc loại công cụ quản lý nào?
B. Tài sản công (cụ thể là Công khố/Ngân sách).
Câu 29: Tại sao các chính sách vĩ mô (như chính sách tiền tệ) thường có độ trễ (time lag) từ khi ban hành đến khi có hiệu quả thực tế?
A. Vì chính sách cần thời gian để truyền dẫn qua các kênh trung gian và để các chủ thể kinh tế điều chỉnh hành vi.
B. Vì hệ thống máy tính của ngân hàng xử lý chậm.
C. Vì người dân không quan tâm đến chính sách.
D. Vì Nhà nước cố tình trì hoãn việc thực thi.
Câu 30: Yêu cầu về "Tính thực tiễn" khi hoạch định chính sách nhằm tránh căn bệnh nào sau đây?
A. Bệnh quan liêu, tham nhũng.
B. Bệnh giáo điều, rập khuôn máy móc kinh nghiệm nước ngoài.
D. Bệnh lãng phí nguồn lực.
Câu 31: Tình trạng "Trên bảo dưới không nghe" trong hệ thống hành chính phản ánh sự yếu kém của yếu tố nào trong nền hành chính nhà nước?
A. Yếu kém về kỷ luật và sự thống nhất trong tổ chức bộ máy hành chính.
B. Sự thiếu hụt về tài sản công.
C. Sự dư thừa của các văn bản pháp luật.
D. Sự phát triển quá mạnh của khu vực tư nhân.
Câu 32: Giải pháp chính sách nào sau đây mang tính chất "tác động trực tiếp"?
A. Chính phủ chi ngân sách để mua sắm công hoặc đầu tư xây dựng đập thủy điện.
B. Chính phủ giảm thuế để khuyến khích đầu tư.
C. Chính phủ tuyên truyền người dân dùng hàng Việt.
D. Chính phủ ban hành khung pháp lý về cạnh tranh.
Câu 33: Việc Nhà nước đánh thuế tiêu thụ đặc biệt cao đối với rượu, bia, thuốc lá nhằm mục đích chính là gì (ngoài việc tăng thu ngân sách)?
A. Để khuyến khích sản xuất các mặt hàng này.
B. Điều tiết hành vi tiêu dùng, hạn chế các mặt hàng có hại cho sức khỏe và xã hội.
C. Để bảo hộ cho các doanh nghiệp nước ngoài.
D. Để ngăn chặn hoàn toàn việc tiêu dùng các mặt hàng này.
Câu 34: Nếu một chính sách mang lại lợi ích cho nhóm này nhưng lại gây thiệt hại lớn cho nhóm khác mà không có cơ chế bù đắp, chính sách đó đã vi phạm chức năng nào của Nhà nước?
B. Chức năng bảo đảm công bằng và ổn định xã hội.
Câu 35: Một dự án xây dựng thủy điện buộc phải di dời 1000 hộ dân. Dù dự án mang lại lợi ích điện năng lớn cho cả nước, nhưng đời sống người dân tái định cư gặp khó khăn. Nhà nước cần thực hiện nguyên tắc nào để giải quyết vấn đề này?
A. Nguyên tắc tối đa hóa lợi nhuận doanh nghiệp.
B. Nguyên tắc bù trừ (đảm bảo lợi ích xã hội và hỗ trợ nhóm bị thiệt thòi).
C. Nguyên tắc thị trường tự do.
D. Nguyên tắc không can thiệp.
Câu 36: Chính sách "Xã hội hóa giáo dục" cho phép thành lập các trường tư thục, dân lập. Mục tiêu chiến lược của chính sách này là gì?
A. Để Nhà nước không phải chi tiền cho giáo dục nữa.
B. Huy động nguồn lực toàn xã hội, đa dạng hóa loại hình đào tạo và giảm tải cho ngân sách công.
C. Để xóa bỏ hệ thống trường công lập.
D. Để thương mại hóa hoàn toàn nền giáo dục.
Câu 37: Khi một văn bản luật quy định: "Cấm hành vi quảng cáo gian dối", đây là quy phạm pháp luật mang tính chất gì?
A. Quy phạm cho phép (người dân được làm).
B. Quy phạm bắt buộc (người dân phải làm).
C. Quy phạm cấm (người dân không được làm).
D. Quy phạm tùy nghi (người dân tự chọn).
Câu 38: Tại sao Nhà nước phải nắm giữ độc quyền hoặc cổ phần chi phối trong một số lĩnh vực như truyền tải điện quốc gia hay an ninh quốc phòng?
A. Vì đây là lĩnh vực có lợi nhuận cao nhất.
B. Vì liên quan đến an ninh quốc gia và sự ổn định của toàn bộ nền kinh tế mà tư nhân không thể đảm bảo.
C. Vì Nhà nước muốn cạnh tranh với tư nhân.
D. Vì các tổ chức quốc tế bắt buộc như vậy.
Câu 39: Giai đoạn "Kết thúc chính sách" (trong vòng đời chính sách) thường diễn ra khi nào?
A. Khi chính sách vừa mới được ban hành.
B. Khi chính sách đã hoàn thành sứ mệnh hoặc trở nên lạc hậu, cản trở sự phát triển.
C. Khi chính sách đang ở giai đoạn hiệu quả cao nhất.
D. Ngay sau khi thay đổi người lãnh đạo.
Câu 40: Trong cơ chế thị trường, kế hoạch của Nhà nước chủ yếu mang tính chất gì khác biệt so với thời kỳ bao cấp?
A. Tính pháp lệnh chi tiết từng con ốc vít.
B. Tính áp đặt tuyệt đối cho mọi thành phần kinh tế.
C. Tính định hướng, dẫn dắt và điều tiết gián tiếp.
D. Tính hình thức, không có giá trị thực tế.