Ôn thi Tốt nghiệp THPT môn Ngữ Văn (Đề 11)

I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)

Đọc văn bản sau:

(1) Dường như mọi hình thức sống trên hành tinh này đều nỗ lực phát huy tối đa tiềm năng của mình, ngoại trừ loài người.

(2) Một cái cây không bao giờ mọc tới nửa kích thước tiềm năng của nó rồi nói: “Chắc tôi chỉ làm được đến vậy”. Một cái cây sẽ vươn bộ rễ của mình cắm càng sâu vào lòng đất càng tốt. Nó sẽ hút lên càng nhiều chất dinh dưỡng càng tốt, thân vươn càng cao, tán lá xoè càng rộng càng tốt, tới kịch điểm sự cho phép của tự nhiên. Và rồi nó sẽ nhìn xuống chúng ta như thể nhắc nhở chúng ta rằng mỗi người đều có thể trở thành người như thế nào nếu chịu thực hiện tất cả những gì mình có thể.

(3) Tại sao loài người, hình thức sống thông minh nhất trên trái đất, lại không nỗ lực phát huy tối đa tiềm năng của bản thân? Tại sao chúng ta lại tự cho phép mình dừng lại ở giữa cuộc hành trình? Tại sao chúng ta lại không liên tục cố gắng trở thành tất cả những gì mà chúng ta có thể làm? Lí do ở đây rất đơn giản: chúng ta được trao cho sự tự do trong lựa chọn.

(4) Trong hầu hết các trường hợp, quyền lựa chọn là một món quà. Nhưng xét từ góc độ thực hiện tất cả những gì chúng ta có thể với những khả năng và cơ hội trước mắt, lựa chọn đôi khi lại là một lời nguyền tai hại chứ không phải là một phép màu ban tặng. Thường thì chúng ta sẽ lựa chọn cách làm việc ít hơn khả năng thực tế. Chúng ta muốn nằm dài nghỉ ngơi dưới bóng râm mát của một cái cây hơn là bắt chước quá trình vật lộn để vươn cao của nó...

(Trích Những mảnh ghép cuộc đời, Jim Rohn, NXB Lao động, 2022, tr.163-165)